lekuen historia
Leku batetik beste batera joateko denbora batzuk beharra dago. Horregatik, ezin dute oraingo leku besteak begiratu eta asmatu bakarrik ahal dute. Esaterako, «Japonia guztia» oso abstruktua da eta orain dauden hango lekua bakarrik konkretua da.
Orain, lagun bat leku batetik beste batera joan zen eta jada honetan itzulia da, eta zu beti hon zaude eta langun hura begiratzen duzu. Beste lekuak irudizkoa balira eta leku hau bakarrik egiazkoa balitz, lagun hura beste lekuan joana dagoen denbora ez litzateke existituko eta denbora bidaia egingo luke.
Bitartean, beste lekuak guztiz irudizkoak delako ustea benetan pixka bat arrotza omen da eta beste leku abstruktua onartzea beharra dago. Halaber lekua finkatuz denbora abstraktua gertatzen da. Leku batean denbora desberdineko jende askoren bihozkadak beti bizi dute. Lekua garai desberdinako jendearekin harremanetan jartzeko bide bakarra da.
Hizkuntza denboraren antza ematen dut, zerbait hitz egitean denbora ere pasatzen da. Hitz eginda eta idatzita dauden gauzak ere zerbait gogoan izateko modu bat bada, lekua modu desberdin eta osagrria da oroitzapena berriz gogoratzeko.
Hitz frantsesa «histoire» du bi esanahi: historia eta istorio. Euskaran ere bi hitz hauek antz handia dute. Horrela historia beti hizkuntzaz mintzatzen duten gauza dela pentsatzen da. Halere, oroitzapena lekuz ere ezagutu ahal dutena da. Lekuz jakin duten historia ez du ohikoaren antzik ematen. Horregatik lekuak bisita eginez modu berriz egun zaharrak ezagutu ahal ditute.